Επίσκεψη στην οικογένεια Σαμπάνη και στον καταυλισμό Σοφού στον Ασπρόπυργο
Να χτίσουμε νέες γέφυρες, να γκρεμίσουμε ρατσιστικά τείχη
Πριν λίγες μέρες πραγματοποιήσαμε, μαζί με άλλα αλληλέγγυα άτομα, τη 2η επίσκεψη στον καταυλισμό του Σοφού στον Ασπρόπυργο, όπου μένει η οικογένεια
του Νίκου Σαμπάνη. Όπως είναι γνωστό, ο Νίκος δολοφονήθηκε εν ψυχρώ και με ρατσιστικά κίνητρα από την αστυνομία σε καταδίωξη αυτοκινήτου στο Πέραμα το βράδυ της Παρασκευής της 22ης Οκτωβρίου. Δολοφονήθηκε από αστυνομικούς της ομάδας ΔΙΑΣ με τουλάχιστον 38 σφαίρες.
Ας πούμε πρώτα δύο λόγια για την εξέλιξη της υπόθεσης.
Δεν χρειαζόμασταν τυπικές αποδείξεις για να πειστούμε για τον ρατσιστικό χαρακτήρα της δολοφονίας του Νίκου Σαμπάνη από τους αστυνομικούς. Αυτό ήταν σαφές από τη πρώτη ώρα που μάθαμε την είδηση. Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι παρά τη μεθοδευμένη προσπάθεια της αστυνομίας να εξαφανίσει ένα βασικό πειστήριο του εγκλήματος, το αυτοκίνητο, ένα Hyundai Accent (το οποίο δεν κατασχέθηκε, αντίθετα επιστράφηκε στον ιδιοκτήτη του, χωρίς να ενημερωθούν οι δικαστικές αρχές, και καταστράφηκε), έχουμε και μια νεότερη εξέλιξη. Η βαλλιστική έκθεση εργαστηριακής πραγματογνωμοσύνης που πραγματοποιήθηκε από το Τμήμα Εργαστηρίων Πυροβόλων Όπλων και Ιχνών Εργαλείων της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών, αναγνωρίζει το εξής: όλες οι σφαίρες των αστυνομικών χτύπησαν το αυτοκίνητο από τη πλευρά του συνοδηγού, δηλαδή του Νίκου Σαμπάνη. Είναι δηλαδή ξεκάθαρο, και από την έκθεση αυτή, πως το κίνητρο της δολοφονίας ήταν ρατσιστικό, οι αστυνομικοί με τουλάχιστον 36 σφαίρες πυροβόλησαν για να σκοτώσουν, και όχι για να σταματήσουν την καταδίωξη.
Όλα τα ψέματα της ελληνικής αστυνομίας και των συστημικών ΜΜΕ, που προσπάθησαν να συκοφαντήσουν το Νίκο και τον οδηγό του αυτοκινήτου δικαιολογώντας, ουσιαστικά, τη δολοφονία τους, έχουν στην ουσία τους καταρρεύσει. Το μίσος όμως για τους/τις Ρομά, ένα βαθιά ρατσιστικό, ταξικό και πολιτισμικό μίσος που έχει τις ρίζες του βαθιά στην νεώτερη ιστορία, δεν έχει καταρρεύσει καθόλου. Ζει και βασιλεύει στην καρδιά του ελληνικού κοινωνικο-οικονομικού συστήματος, και όχι μόνο. Οι αστυνομικοί που φώναζαν “ήρωες, ήρωες!” έξω από τα δικαστήρια για τους δολοφόνους συναδέλφους τους, με την κάλυψη της συνδικαλιστικής ηγεσίας τους, δεν είναι παρά η πιο οργανωμένη έκφραση του φασισμού στην κοινωνία. Αλλά ακόμα και μέσα στο ελληνικό κίνημα, υπάρχουν διάχυτες πολλές ανοιχτά ή πιο συγκαλυμμένα ρατσιστικές αντιλήψεις για Ρομά και μετανάστες/στριες. Ακόμα και όταν παίρνουν τη μορφή της αναγνώρισης των υπαρκτών διαχωρισμών μεταξύ μας, πολύ συχνά αυτή η αναγνώριση λειτουργεί σαν δικαιολόγηση της αδράνειας, της αποξένωσης ή και ρατσιστικών στη πραγματικότητα στάσεων.
Στον καταυλισμό του Σοφού στον Ασπρόπυργο, διαμένουν περίπου 1700 άτομα και οικογένειες ελλήνων Ρομά, κάποιες από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Δεν έχουν ρεύμα, νερό, ζουν σε συνθήκες μεγάλης φτώχειας, υπόκεινται τους αποκλεισμούς ενός θεσμοποιημένου και κοινωνικού ρατσισμού από τα νοσοκομεία και τα σχολεία. Εργάζονται σε ό,τι δουλειά μπορούν να βρουν, για να επιβιώσουν-θυμίζουμε ότι ο Νίκος δούλευε σε συνεργείο αυτοκινήτων. Βιώνουν, ακόμα και σήμερα μετά τη δολοφονία του Νίκου, την αστυνομική προκλητικότητα, τους τραμπουκισμούς, την ακραία ρατσιστική υποτίμηση. Μέσα στο lockdown, η καταστολή του ελληνικού Κράτους πάνω στους/στις Ρομά αυξήθηκε. Όπως και στα camps των μεταναστών/στριών, φάνηκε ξεκάθαρα ότι η κρατική διαχείριση της πανδημίας είχε ταξικό και ρατσιστικό χαρακτήρα.
Στη 2η επίσκεψή μας, πήγαμε πιο πολλά και διαφορετικά άτομα, ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να διευρύνουμε τη γνωριμία μας και να συνεχίσουμε την κουβέντα μας με την Τασία, την γυναίκα του Νίκου Σαμπάνη (που είναι έγκυος στο τρίτο παιδί τους), με την Μαρία, τη μητέρα του, με τον Γιάννη, τον πατέρα του, με τα αδέρφια και τους άλλους συγγενείς του Νίκου. Σαν μια αυτοοργανωμένη αντιρατσιστική συλλογικότητα, καθόλου “ειδικοί” στα ζητήματα των Ρομά, ξέρουμε ελάχιστα για τη ζωή τους. Οπότε, Θέλουμε πρώτα να μάθουμε και να ακούσουμε.
Η δική μας ελάχιστη συνεισφορά, αυτή τη στιγμή, στην υπόθεση του Νίκου Σαμπάνη και των Ρομά, μπορεί να είναι βασικά η εξής: να προσπαθήσουμε να χτίσουμε γέφυρες των Ρομά με την υπόλοιπη κοινωνία. Να συνδέσουμε τους αντιρατσιστικούς και τους κοινωνικούς αγώνες μεταξύ τους, αφού τους δώσουμε ορατότητα και μάθουμε περισσότερα για αυτούς, να εμπλέξουμε περισσότερα αλληλέγγυα άτομα ανεξάρτητα από την κρατική ρατσιστική πολιτική. Και αφού μάθουμε, να θέσουμε πολιτικούς στόχους για να αλλάξει ριζικά η κατάσταση. Δεν θα ξεχαστεί ο Νίκος, όπως δεν θα ξεχαστεί ο Λουκμάν, όπως δεν θα ξεχαστούν ο Αλέξης, ο Παύλος και η Zackie-Oh, ο George Floyd και όλα τα θύματα της κρατικής και παρακρατικής τρομοκρατίας απέναντι σε όσους/ες “δεν χωράνε” σε αυτόν τον κόσμο. Θα κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη του μέσα από τον αγώνα των ζωντανών, τον αγώνα που έχουμε να δώσουμε.
Όπως συμφωνήσαμε στην κουβέντα μας, το δίκιο του Νίκου Σαμπάνη, της οικογένειάς του, της κοινότητάς του, θα επιβληθεί όχι απλά αν καταδικαστούν οι αστυνομικοί και ρατσιστές δολοφόνοι του. Αυτό θα έπρεπε να είναι αυτονόητο, και για αυτό οφείλουμε να πιέσουμε αφόρητα όλες και όλοι μας. Το δίκιο του Νίκου Σαμπάνη θα επιβληθεί, τελικά, όταν σπάσουν τα τείχη του μίσους και του διαχωρισμού/αποκλεισμού, όταν ανατραπεί στο σύνολό της αυτή η κοινωνική κατάσταση στην οποία ζούμε.
Μια κατάσταση στην οποία η φτώχεια και η εργοδοτική τρομοκρατία, η αστυνομοκρατία και η καταστολή, οι γυναικοκτονίες και οι βιασμοί, η μισαναπηρία και ο ρατσισμός, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και οι δολοφονίες στα σύνορα της ευρώπης και της Ελλάδας, είναι δυστυχώς ο κανόνας. Αυτή η κανονικότητα δεν μεταρρυθμίζεται, όσο και αν η παραμικρή νίκη μέσα σε αυτό το ασφυκτικό καθεστώς που χτίζεται καθημερινά, μας επιτρέπει να ανασάνουμε λίγο. Αυτή η κανονικότητα μόνο ανατρέπεται. Η κανονικότητα είναι το πρόβλημα.
Αυτό είναι ένα ανοιχτό κάλεσμα, για δράσεις στήριξης και αλληλεγγύης που θα ακολουθήσουν
Υ.Γ Το κείμενο της 1ης επίσκεψης