Mαρτυρία μετανάστη για εργασιακή εκμετάλλευση και αγώνες στο camp της Σάμου εν μέσω lockdown και πανδημίας

A testimony of a migrants for labour exploitation and struggles in Samos refugee camp (=prison) during lockdown

scroll for english

Ονομάζομαι …….. και κατάγομαι από …….. Έφυγα από τη χώρα μου στις 18 Φεβρουαρίου 2019 επειδή είχα προβλήματα με την αστυνομία. Έφτασα στην Τουρκία την ίδια μέρα. Εκεί πέρασα εφτά με οκτώ μήνες που ήταν από τους χειρότερους της ζωής μου. Δούλεψα σε ένα εργοστάσιο ρούχων για πενήντα ημέρες αλλά το αφεντικό (ιδιοκτήτης του εργοστασίου) δεν ήθελε για αγνώστους λόγους να με πληρώσει. Τον πιέσαμε, εκείνος έβγαλε πιστόλι και μου είπε να μην ξαναπατήσω ποτέ. Έβαλα τα κλάματα και έφυγα, φέρθηκα σαν άντρας, αλλά υποσχέθηκα στον εαυτό μου να μην δουλέψω ποτέ ξανά στην Τουρκία. Αργότερα αποφάσισα να συνεχίσω προς την Ελλάδα επειδή είναι στην Ευρώπη και όπως όλοι ξέρουμε οι Ευρωπαίοι είναι υπέρμαχοι των (λεγόμενων) ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ήρθα στην Ελλάδα στις 17 Σεπτεμβρίου 2019, το ταξίδι δεν ήταν καλό επειδή κοιμόμουν εννιά μέρες σε θάμνους. Ο οδηγός είχε πει ψέματα ότι ξέρει να οδηγεί επειδή οι λαθρέμποροι είπαν πως όποιο άτομο προθυμοποιηθεί να οδηγήσει θα πληρώσει λιγότερο. Παρότι η τιμή είναι διαφορετική, εγώ πλήρωσα 700 δολάρια και ξέρω κόσμο που πλήρωσε λιγότερα από εμένα. Δοκίμασα τρεις φορές το ταξίδι, οι δύο πρώτες απέτυχαν αλλά την τρίτη δόξα το θεό τα κατάφερα. Όταν μπήκα στην Ελλάδα είπα στον εαυτό μου ότι το τα βάσανα τελείωσαν επειδή έφτασα στην Ευρώπη. Στη βάρκα ήμασταν 54 άτομα, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών. Διασωθήκαμε από κάτι της Frontex (δε θυμάμαι ολόκληρο το όνομα). Μας ανάγκασαν να μείνουμε στο έδαφος για κάποια ώρα, αργότερα ήρθε ένα όχημα και μας μετέφερε στο στρατόπεδο. Ενώ ήμασταν στο όχημα είδα σε κάποιο κτήριο να γράφει SAMOS HOTEL και από εκείνη ότι στιγμή ξέραμε τι είμαστε στη νησί της Σάμου. Η διαδρομή κράτησε μερικά λεπτά και ξαφνικά μπήκαμε στο καμπ κατά τις 5:00-6:00, οπότε το μέρος δε φαινόταν επειδή ήταν σκοτεινά. Αργότερα μέσα στη μέρα μας ζήτησαν να δώσουμε προσωπικές πληροφορίες (όνομα, χώρα καταγωγής, ηλικία κτλ.). Αυτό κράτησε όλη μέρα, μας έδωσαν φαϊ και νερό. Έπειτα μας είπαν να βγούμε έξω και να αναζητήσουμε ανθρώπους από την ίδια χώρα που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν με καταφύγιο και ό,τι άλλο χρειαστούμε. Βγήκα έξω και συνάντησα κάποιους από την ίδια χώρα με μένα, με πήραν στη σκηνή τους και μου έδωσαν μια φέτα με βούτυρο. Κατά τις 22:00 κάποιοι από αυτούς που ταξιδεύαμε μαζί είπαν ότι δεν είχαν μέρος να κοιμηθούν και ζήτησαν να τους βοηθήσω. Ξύπνησα κι έψαξα να αγοράσω σκηνή για να έχουν μέρος να ξεκουραστούν. Μπορέσαμε να αγοράσουμε 2 σκηνές με 120 ευρώ. Προχωρώ τώρα γρήγορα στο μέλλον. Κάποια στιγμή μας είπαν ότι το καμπ της Σάμου είναι μόνο για 4,500 πρόσφυγες αλλά ότι το 2019 υπήρχαν τουλάχιστον 9,000, οπότε ήταν μπλοκαρισμένο και υπερπλήρες. Για να δεις γιατρό έπρεπε να σηκωθείς στις 4 π.μ. και να στηθείς στην ουρά. Η γραμμή για το φαγητό ήταν ακόμα χειρότερη. Έζησα σε αυτές τις συνθήκες για σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο, έχοντας περάσει εκεί συνολικά 20 μήνες. Οι πρώτοι δύο μήνες ήταν πολύ σκληροί γιατί αυτή η ζωή μού ήταν τελείως άγνωστη. Συνέχεια μαλώναμε με κόσμο από άλλες χώρες επειδή δε μιλούσαμε την ίδια γλώσσα, επειδή είχαμε διαφορετικό υπόβαθρο, διαφορετική κουλτούρα ή διαφορετικές πεποιθήσεις κτλ. Εκείνη τη δύσκολη περίοδο οργανωθήκαμε ως κοινότητα (Γκάμπια) με εκτελεστικό όργανο, και ανοίξαμε γκρουπ στο WhatsUp για συζητήσεις, συμβουλές, ευαισθητοποίηση, παροχή ιατρικής φροντίδας, για περίπτωση πυρκαγιάς (που ήταν ο κανόνας στη Σάμο), γενικά για οτιδήποτε επείγον κι ένα σωρό άλλα πράγματα. Κάναμε ειρηνικές διαμαρτυρίες με τα πανό μας. Ζητήσαμε ακρόαση από τον διευθυντή του καμπ αρκετές φορές. Του στείλαμε και γράμματα. Όλους αυτούς τους 20 μήνες δεν κοιμήθηκα ποτέ σε βαγόνι ή container· χειμώνα, άνοιξη ή καλοκαίρι βρισκόμουν πάντοτε σε σκηνή. Οι διαδικασίες ασύλου είναι πάρα πολύ αργές χωρίς ποτέ να σου λένε το λόγο. Όταν πρωτοήρθα στη Σάμο αυτό που ήθελαν όλοι ήταν απλώς μία κάρτα [an open card], που για να την αποκτήσεις έπρεπε να έχεις κάποιου είδους αδυναμία (παράδειγμα: έπρεπε να είσαι ψυχικά ή διανοητικά άρρωστος ή να έχεις επιληψία). Ήταν αστείο που όλοι ξαφνικά έγιναν άρρωστοι αλλά κανείς δε θα ‘θελε να είναι πραγματικά να είναι. Όταν οι αρχές κατάλαβαν ότι πολλοί λένε ψέματα για την κατάσταση της υγείας τους, τους σταμάτησαν και διέταξαν να γίνουν οι τελικές συνεντεύξεις. Οι διαδικασίες των συνεντεύξεων κράτησαν για κάποιους πάνω από 8 μήνες, κατά τους οποίους δεν ενημερώνονταν για τίποτα. Οι άνθρωποι κουράστηκαν κι έτσι κάναμε άλλη μία διαμαρτυρία και αυτή τη φορά τα πράγματα άλλαξαν προς το καλύτερο. Σε κάποιους δόθηκε άδεια παραμονής και κάρτα, αλλά σε πολλούς την αρνήθηκαν, ιδίως σε ανθρώπους από τον αφρικανικό τομέα.

Όπως είπα παραπάνω, συνέχεια μαλώναμε μέσα στο καμπ λόγω του διαφορετικού μας υποβάθρου και των γλωσσικών εμποδίων. Αποφασίσαμε να συγκαλέσουμε συνάντηση μεταξύ των επικεφαλής των κοινοτήτων για να διοργανώσουμε αγώνες ποδοσφαίρου, να κάνουμε αμοιβαίες επισκέψεις και προσπαθούμε να μιλάμε ο ένας τη γλώσσα του άλλου γιατί αυτό μειώνει τις εντάσεις μεταξύ των προσφύγων. Κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στη Σάμο έγινα αντικείμενο ρατσιστικής αντιμετώπισης από την αστυνομία γιατί συνέχεια μας έλεγαν να μαζευόμαστε σπίτι, [δεν] μας επέτρεπαν να καθόμαστε στα εστιατόρια για αγνώστους λόγους, δεν μας επέτρεπαν την είσοδο στα γυμναστήρια και τα σινεμά για αγνώστους λόγους, και αυτό ήταν πολύ σκληρό γιατί ήμασταν περιθωριοποιημένοι σε βαθμό ακραίο. Στα σούπερ-μάρκετ μας άφηναν να πηγαίνουμε πιστεύω επειδή εκεί ξοδεύαμε χρήματα. Το ότι οι πρόσφυγες ενωθήκαμε είχε κάποια θετικά αποτελέσματα επειδή πολλοί πήραν έτσι άδεια παραμονής το 2020-21. Παρ’ όλο που σε πολλούς την αρνήθηκαν, θέλω να εστιάσω στη θετική πλευρά. Η παροχή νερού και ρεύματος ήταν απαίσια, μπορούσαν να περάσουν περισσότερες από 72 ώρες χωρίς νερό και ρεύμα μέσα στο καμπ, ενώ έβλεπες την πόλη να είναι παντού φωτισμένη και ζωντανή. Μέσα σ’ όλες αυτές τις δυσκολίες εμφανίστηκε και ο κορονοϊός. Οι επιπτώσεις του κορονοϊού έγιναν αισθητές σε όλον τον κόσμο, αλλά κυρίως μέσα στα καμπ. Δε μπορούσαμε να κάνουμε social distancing επειδή το καμπ ήταν υπερπλήρες, εκτός αυτού στο καμπ δεν μπορείς να κάνεις τίποτα αν δε στηθείς σε ουρές, επομένως απλά φανταστείτε τι συνέβαινε όταν 4000 άνθρωποι έπρεπε να στηθούν στην αναμονή για φαγητό, ντους, επίσκεψη σε γιατρό, διαδικασίες ασύλου, αλλαγή στοιχείων κτλ. Αυτές ήταν οι πιο κρίσιμες και δύσκολες στιγμές στη Σάμο. Λίγο αργότερα είπαν στις ειδήσεις ότι μέσα στο καμπ υπάρχουν κρούσματα (φανταστείτε τι πνευματικό βασανιστήριο και φόβος) και όλοι έπρεπε να μείνουμε κλεισμένοι μέσα αφότου μαθεύτηκαν αυτά τα νέα. Οι ντόπιοι έπαψαν να έρχονται για δουλειά επειδή το καμπ χαρακτηρίστηκε επίκεντρο του θανατηφόρου ιού και ο κόσμος έτρεχε μακρυά μας εάν τολμούσαμε να διασχίσουμε τον δρόμο. Η αστυνομία εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση για να μας καταπιέσει και μας περιθωριοποιήσει ακόμη περισσότερο, φτιάχνοντας σημεία ελέγχου μεταξύ του καμπ και των ντόπιων, παρενοχλώντας μας και κάνοντας διακρίσεις εις βάρος μας χωρίς όριο, απλά επειδή η γραφειοκρατία και η κυβέρνηση έκαναν πολιτικά παιχνίδια για να πάρουν χρηματοδότηση από την ΕΕ και οποιονδήποτε άλλον οργανισμό έχουν για να ζητάνε βοήθεια. Η καραντίνα στο καμπ ήταν απόλυτη, αλλά σε όσους ήταν υπό κράτηση δεν έδιναν ούτε τρόφιμα ούτε φάρμακα. Κάθε κοινότητα φροντίζει τους δικούς της χάρις τις συνεισφορές μας. Κάποια στιγμή μας έδωσαν αντισηπτικά και μάσκες για προστασία, αλλά ήταν ήδη αργά.

Παρ’ όλη την καταστολή και την περιθωριοποίηση, βρήκαμε κοινό έδαφος για να επιβιώσουμε και να προσέχουμε ο ένας τον άλλον, ιδίως σε επίπεδο κοινότητας.

My name is ………… Am from the ………..I left my Country since 18th February 2019. I leave because i have some issue with the police force in my country. Arrived in Turkey on the same day. I spent 7 to 8 months in Turkey which are part of my worse days in my life. I worked in a textile factory for 50 days and the boss( owner of the factory ) he will not pay me reasons best known to him, we push and pull he pull out a pistol and told me not to come there anymore. I cried and walk away, i took it as a man but I promise myself not work in Turkey anymore. I later made up my mind that i will proceed to Greece because is in Europe and like we all know Europeans are the champions of human right ( so-called). I came to Greece on the 17th of September 2019, it was not a nice journey because i slept 9 days in the bush, our boat driver lied to us that he can drive because the smugglers said if anyone volunteer to drive the boat you will not pay like the rest. Though is a different price but i paid $700 and i know people who paid less or more than what i paid. I tried the journey 3 times, the first 2 failed and i succeeded in the third time thanks to God. When I entered Greece I said to myself now my suffering is finish because am in Europe. We were 54 in the boat including kids and women. We where rescued by something Frontier ( I cannot remember the whole name). We where made to sit on the floor for some time, later a vehicle came and they transported us to the camp.( while onboard the said car I saw a written on a building SAMOS HOTEL) then thats the time i knew we are in samos island. We drove for some minutes then we suddenly entered a camp but it was around 05:00 am to 06:00 am so the place was not clear because is kinda dark. Later on the day we where asked about our personal informations( name, country of origin, age etc). We spend the whole day doing that, they gave us food and water. After all that they told us to go out and look for our country men who can help us with shelter and any other thing we might need. I went out and met some Of my Country men and they took me to their tent where i was given a slice bread with butter. At about 22:00hrs some of my journey mates said they couldn’t have anywhere to sleep so i should help them. I woke up and search for a tent to buy so that they can also rest. We where able to buy 2 tents £120. Fast forward to the future. We where told that samos refugee camp was meant for only 4500 refugees but in 2019 there were more than 9000 refugees so it was packed and blocked. To see a Dr you need to wake up around 4am to queue. Food line was worse. I was leaving like this for almost one year, though i spent 20 months there. The first 2 months where very hard because I never know such a life, we always fighting within, with other country men because we dnt speak the same language, different backgrounds, different cultures and beliefs etc. During those hard times we organise ourselves ( Gambians)form a community with an executive and open a WhatsApp group for talking, advising, sensitising,contribution for medical treatment, incase of fire break outs because that was a norm in samos and any other emergency and a whole lot of things. We do peaceful demo’s with our banners. We seek audience with the director of the camp several times. We write letters to him too. In all this 20 months I never sleep in a caravan or a container, whether winter, spring or summer am always in a tent. Asylum procedures are very slow and they can never tell you why. When I newly enter in samos all what everybody wants was an open card so to have that card they said you must be vulnerable (example.. you must be sick psychologically, mentally or you must have epilepsy. It was so funny that everybody was instantly sick because nobody wants to be in that horrible conditions. When they knew ( the authorities) that many people are lying about their health status tgey stop that and say people most do their final interviews.

 Some will do their interview more than 8 months and they will not say anything so people where tired of that too we do another demo and this time things started changing for the better. Some people where given resident permits and others open cards but many where also rejected especially in the African section

Like i said earlier we always fight within because of different backgrounds and language barriers we decided to call on a meeting with some community heads to organise football tournaments, we play draft, we visit each other and we try to speak each other’s languages reduces the tensions between refugees. During my stay in samos I was racially abused by the police because they normally told us to go home, they allow us to sit in their restaurants for reasons best known to them, they dnt allow us to enter their Gym centres, they dnt allow us to enter their cinemas for reasons known to them so it was hard because we where marginalised up to the last level, we where allowed to enter supermarkets because we spent our money there I believed. Us coming together ( refugees) yield some positive results because many where given resident permits in 2020 to 2021 though many where rejected too but to focus on the positive many where given papers. The water and electricity shortages are horrible, it can go more than 72hrs we dnt have water and electricity in the camp whiles you see in the city everywhere is bright and lively. With all that hardship Corona also showed up. The whole world feel the effects of corona but it was in the camp. We can’t do social distancing because the camp is packed, beside you can’t do anything in the camp without queuing so juat imagine what will happen if 4000 people want to queue for food, shower, to see a Dr, asylum procedure, changing of ausweis and etc so it was part of the most delicate and hard times in samos. Shortly after all that they broke the news that we have some people in the camp who contacted corona( imagine the mental torture and fear) we all leave in since that news break out. Locals stop coming to work because they label the camp a hotspot for the deadly corona virus, locals on the street runaway from us if our parts cross on the street, police took that as advantage to depress and marginalised us more, they erect checkpoints bet

ween the camp and the locals to harass and discriminate us to any level just because the bureaucracy and politics the Government is playing to have some fun from EU and any other body they can ask to help. Quarantine was rampant in the camp but no food or meds where given to guys on quarantine (detention). Every community provides for your people from the contribution we do. They start given us hand sanitizers and face mask for our protection but it was late.

With all this repression and marginalization we found a common ground to survive and be each other’s keeper especially to community level.